فعالیت ها و برنامه ها

شرح وظایف مبارزه با بیماریهای شهرستان دالاهو

واحد مبارزه با بیماری ها از واحدهای تابعه مرکز بهداشت شهرستان است که اهم وظایف آن عبارتند از :

1- جمع آوری اطلاعات مربوط به سلامت وبیماری درشهرستان وتجزیه وتحلیل آنها بمنظور شناسایی بیماری ها ومشکلات بهداشتی شایع در شهرستان وبرنامه ریزی واجرای راهکارهای مناسب جهت مقابله با آنها (بیماری های واگیر و غیر واگیر)

2– بیماریابی ،اجرای موازین پیشگیری وپیگیری ودرمان بیماری هایی که باید تحت مراقبت باشند ( واگیر و غیرواگیر )

3 –داشتن توانایی لازم حهت مقابله با همه گیری بیماریهای مختلف(بیماری های واگیر و غیر واگیر)

4 – آموزش کلیه کارکنان بهداشتی و آحاد مردم دررابطه بابیماری های مختلف وراه های درمان و پیشگیری از آنها (بیماری های واگیر و غیر واگیر)

5 – ارائه خدمات مشاوره ای در زمینه بیمار ی های گوناگون به مراجعه کنندگان

6 –  تامین کلیه واکسن های مورد نیاز شهرستان ونگهداری آنها درشرایط و دمای مناسب (مدیریت زنجیره سرد) و توزیع آنها درسطح مراکز واکسیناسیون شهرستان

7 – برنامه ریزی و اجرای واکسیناسیون مناطق و جمعیت های آسیب پذیر (عشایر،حاشیه شهر ها،اتباع بیگانه ومناطق فاقددسترسی به تسهیلات بهداشتی )

8 – برنامه ریزی و اجرای مراقبت از بیماری ها در اتباع بیگانه

9 – انجام واکسیناسیون در گروه های خاص (مننژیت وکزاز درسربازان وهپاتیت B درکارکنان بهداشتی وافراد درمعرض خطر )

با توجه به تغییرات درروند اپیدمیولوژیک بیماری ها وتوجه بیشتر متولیان بهداشت جهانی به همه گیری های خاموش بیماری های غیرواگیرمانند دیابت ،پرفشاری خون،بیماری های ایسکمیک قلب ،کم خونی ها و...غیره

دردودهه اخیر مدیریت مبارزه با بیماری ها در سطح وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی وبتبع آن مدیریت مبارزه  بیماری ها درسطح استان  و واحد مبارزه بابیماری ها دروسطح شهرستان ها به دو قسمت مجزای  مبارزه با بیماری های واگیر و غیر واگیر تقسیم شده که اهم برنامه های هر یک بشرح زیر است

الف – بیماری های واگیر

 1- آموزش بیماریهای واگیر جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

2- مراقبت بیماریهای واگیر

3- گزارش دهی بیماریهای واگیر

4- جمع آوری،تجزیه وتحلیل و ارسال آمار بیماریهای واگیر به سطح استان

5- نظارت بر عملکرد مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت

6- طراحی،ارائه واجرای برنامه عملیاتی بصورت سالانه

7- تشکیل کمیته ها و جلسات بخشی و بین بخشی

8- تامین وتوزیع واکسن وداروهای مورد نیاز

9- آمادگی و ذخیره واکسن ودارو جهت مقابله با شرایط اضطراری در بلایای طبیعی و بروز اپیدمیها

10- انجام واکسیناسیون سیاری ، بدو خدمت سربازی و هپاتیت ب درگروههای در معرض خطر

11-انجام آزمایشات بیماریهای واگیر و پیگیری موارد مثبت

12- انجام مشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری

13- اجرای برنامه های کنترل ناقلین بیماریهای واگیر

1- آموزش بیماریهای واگیر:

در این زمینه واحد مبارزه با بیماریها اقدام به برگزاری سمینار،کارگاه و کلاسهای آموزشی در   مورد دستورالعمل های جدیدو همچنین اولویت های آموزشی بر حسب بیماریهای غالب و مشکلات موجود در شهرستان و بر حسب اولویت های زمانی بیماریها وبرنامه های کشوری بصورت ماهیانه جهت پرسنل بهداشتی می نماید ، همچنین جهت عموم مردم وبا توجه به مشکلات بهداشتی هر منطقه، بطور جداگانه اهم فعالیتهای آموزشی برحسب   همان مشکل توسط پرسنل بهداشتی برگزار می شود.

2- مراقبت بیماریهای واگیر:

درحال حاضر واحد مبارزه با بیماریهای واگیر حدودا 30 بیماری را تحت مراقبت دارد که در اینجا بطور مختصر به بیان برخی از آنها می پردازیم.

مالاریا:

بیماری مالاریا در شهرستان از قدیم الایام بصورت بومی بوده است وتا چند سال پیش یکی از مشکلات اساسی شهرستان در زمینه بهداشتی بوده است و در حال حاضر به دلیل زحمات چندین ساله پرسنل بهداشتی در این زمینه و همچنین عامل توسعه این بیماری بطور کامل در شهرستان تحت کنترل قرار دارد ولی به هر حال به دلیل بومی بودن بیماری اقداماتی به شرح زیر صورت می گیرد:

- تامین وتوزیع دارو و وسایل نمونه گیری به میزان کافی

- آموزش بصورت برگزاری سمینار و کلاسهای آموزشی با شروع فصل گرما وفعالیت پشه مالاریا بصورت سالیانه برای حساس نمودن پرسنل بهداشتی

- برگزاری کلاسهای آموزشی جهت عموم مردم توسط پرسنل بهداشتی شاغل در مراکز و خانه های بهداشت

- بیماریابی (تهیه لام خون محیطی) از افراد تبدار مشکوک ، مناطق با خطر بالا از نظر انتقال بیماری

آزمایش نمونه های افراد مشکوک در اسرع وقت ودر عرض 24 ساعت

- درمان سریع بیماران تشخیص داده شده وپیگیری درمان وتهیه لام های تعقیب جهت اطمینان از موفقیت درمان

با توجه به مراقبت های فوق این واحد توانایی کشف به موقع اپیدمی ودر نتیجه مقابله با آن را همواره داشته ودارد.

سل:

بیماری سل یکی از بیماریهای بازپدید است که پس از یک دوره کاهش بروز در کل جهان ،به علت  همزمانی با عفونت HIV و مقاومت دارویی (MDR) با شدت بیشتری در حال انتشار در جهان می باشد بطوریکه در حال حاضر به عنوان یکی از اولویت های سازمان بهداشت جهانی مطرح می باشد ودر همین راستا واحد مبارزه با بیماریهای واگیر مطابق با دستورالعمل کشوری مبارزه با سل اقداماتی به شرح زیر در سطح شهرستان انجام می دهد:

- تامین و توزیع داروهای ترکیبی مبارزه با سل و وسایل نمونه گیری

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در مورد تعاریف ، راههای انتقال ، راههای پیشگیری و... جهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم

- بیماریابی (تهیه نمونه خلط ) از افراد مشکوک (دارای سرفه بیش از 2 هفته) بصورت پاسیو و از جمعیت های در معرض خطر بصورت اکتیو

- آزمایش نمونه های جمع آوری شده در اسرع وقت

- درمان بیماران کشف شده با راهکار DOTS (درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم) جهت پیشگیری از انتشار بیماری در جامعه

- پیگیری افرادخانواده و افراد در معرض تماس با بیمار جهت شناسایی افراد بیمار جدید

- پیگیری درمان بیماران و پایش آنها برای جلو گیری از موارد عدم موفقیت درمان

سالک:

بیماری سالک از بیماریهای بومی منطقه نمی باشد ، اما به دلیل مجاورت با شهرستانهای مرزی و گرمسیری نظیر سرپل ذهاب و قصر شیرین  و بروز مواردی به صورت آندمیک دارای اهمیت میباشد

 بالاترین میزان بروز بیماری در حال حاضر مربوط به منطقه ریجاب میباشد  ، و تاحدودی با بیماری سالک دست و پنجه نرم می کنند، مشکلات زمینه ای اصلی مرتبط با این بیماری عبارتند از :

1-      عدم دفع صحیح زباله وکودهای دامی که به عنوان یکی از زیستگاههای بسیار مناسب پشه خاکی ( ناقل بیماری ) محسوب می شود .

2-      دامپروری در روستاها ودر کنار محیط زندگی که شرایط بقاء وتولید مثل پشه را در محیطهای انسانی فراهم می آورد.

3-      آب و هوای مناسب منطقه جهت رشد وتکثیر ناقل

4-      وجود سگهای ولگرد در کل منطقه که به عنوان یکی از مخازن عمده بیماری تلقی می شود.

5-      وجود مخازن وحشی از قبیل جوندگان در  شهرستانهای  همجوار  که یکی از مشکلات جدی در امر مبارزه با این بیماری می باشد

بر همین اساس مبارزه با بیماری سالک هماهنگی و همکاری  بین بخشی وسیعی با ارگانهای مختلف تاثیرگذار بر این مشکل رامی طلبد و بخش بهداشت به تنهایی قادر به مقابله بااین بیماری نمی باشد، در همین راستا فعالیتهای واحد در این زمینه به شرح زیر است:

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه تعاریف،راههای انتقال،راههای پیشگیری و... جهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم

- برگزاری کمیته بیماریهای مشترک بین انسان و دام با حضور نمایندگان فرمانداری،شهرداری،نیروی انتظامی،دامپزشکی،محیط زیست و کارشناسان بهداشتی شبکه بهداشت در منطقه شهری ونمایندگان شهرداری،بخشداری،پاسگاههای انتظامی،دامپزشکی،دهیاری،شورای اسلامی وکاردانان بهداشتی در بخشها وروستاها جهت همکاری و همفکری بیشتر در زمینه های گوناگون مرتبط با هر ارگان بصورت حداقل هر 3 ماه یکبار

- بیماریابی ودرمان مبتلایان به سالک جهت پیشگیری از انتقال بیماری

- اتلاف سگهای ولگرد جهت حذف مخزن انگل

- آموزش جهت استفاده از پشه بند وپوشش کامل به هنگام خواب

فلج اطفال:

بیماری فلج اطفال به این علت حائز اهمیت می باشد که جهان درحال حاضر در حال ریشه کنی این بیماری می باشد و بروز حتی یک مورد نیز به عنوان اپیدمی محسوب می شود،کشور ایران نیز همگام با سایر کشورهای جهان در این زمینه فعالیت می کند وتاکنون زحمات زیادی در این زمینه صورت پذیرفته است و سال 2010به عنوان سال ریشه کنی کامل این بیماری اعلام شده است ، در همین راستا واحد مبارزه با بیماریها فعالیتهایی به شرح زیر انجام می دهد:

- آموزش تعاریف ،راههای انتقال ونحوه برخورد با مورد مشکوک به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل بهداشتی با ارسال دستورالعمل های جدید

- بیماریابی و گزارش سریع وتلفنی موارد مشکوک

- بررسی موارد مشکوک بصورت فوری و گزارش تلفنی به استان جهت گزارش به سطح کشوری و سازمان بهداشت جهانی

- واکسیناسیون کودکان برعلیه بیماری در تمامی نقاط شهرستان و حتی جمعیتهای عشایری و حاشیه نشینها

سرخک:

بیماری سرخک در مرحله حذف قرار دارد (حذف:به معنی کنترل بیماری به نحوی است که بیماری مشکل بهداشتی منطقه نباشد)،در مورد این بیماری اقدامات زیر انجام می شود:

- آموزش تعاریف ،نحوه انتقال و راههای پیشگیری و عوارض بیماری به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل در زمینه کشف به موقع موارد مشکوک وگزارش تلفنی

- گزارش موارد مشکوک به سطح استانی

- بررسی موارد مشکوک وکنترل اطرافیان از نظر ابتلا

- تهیه 3 نمونه ادرار،سرم خون و حلق وارسال در اسرع وقت به تهران برای تایید یا رد بیماری

- واکسیناسیون کودکان در تمامی نقاط شهرستان برعلیه بیماری

- واکسیناسیون عشایر وحاشیه نشینان بر علیه بیماری

تب مالت:

تب مالت یکی از بیماریهای مشترک بین انسان ودام می باشد که اغلب حیوانات اهلی را درگیر می کند وانسان بطور اتفاقی در مسیر این بیماری قرار می گیرد،این بیماری یکی از  مشکل اصلی منطقه میباشد  ونسبت به شهرستانهای مجاور  به مراتب بروز بیشتری دارد و در بیشتر مناطق شهرستان به عنوان یک معضل بهداشتی وجود دارد وچون به عنوان یک بیماری شغلی به حساب می آید ،در نتیجه بیشتر بین دامداران ،قصابان وکسانی که به نحوی با دام درتماسند مشاهده می گردد،در همین راستا واحد مبارزه با بیماریها همگام با سایر نقاط استان اقداماتی به شرح زیر دراین زمینه انجام می دهد:

-         آموزش بیماری ،راههای انتقال،روشهای پیشگیری و محافظت فردی به پرسنل بهداشتی در غالب برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی وبه عموم مردم به خصوص دامداران و... توسط پرسنل بهداشتی آموزش دیده

-         برگزاری کمیته بیماریهای مشترک و هماهنگی با دامپزشکی جهت واکسیناسیون به موقع دامها ومعدوم کردن حیوانات آلوده

-         بیماریابی ودرمان افرادمبتلا وپیگیری ادامه درمان وبهبودی

-         تامین وتوزیع داروهای مورد نیاز جهت درمان مبتلایان

-         بررسی افرادمبتلا و آموزش آنها

آنفلوآنزای پرندگان:

بیماری فوق یکی از بیماریهای ویروسی حاد می باشد که هر10تا 20سال یکبار بصورت پاندمی (جهانگیری) بروز می کند،در حال حاضر ما در زمان تخمینی بروز پاندمی این بیماری هستیم که بدلیل وجود جمعیت بالای افرادحساس به این بیماری در حال شکل گیری است وبا توجه به کشندگی بالای ویروس فعلی در حال حاضر یکی از اورژانسهای جهانی می باشد،در همین راستا این واحد اقداماتی به شرح زیر جهت مقابله با بروز این بیماری خطرناک انجام میدهد:

-         برگزاری سمینارهاو کلاسهای آموزشی در مورد تعاریف بیماری ،نحوه تشخیص افرادمشکوک ونحوه برخورد با آنها جهت پرسنل بهداشتی

-         نمونه گیری از افراد مشکوک وارسال به آزمایشگاه استان

-         برگزاری کمیته بیماریهای مشترک با همکاری ارگانهای مختلف شهرستان وآمادگی جهت مقابله با اپیدمی احتمالی

-         واکسیناسیون گروههای در معرض خطر برعلیه بیماری (با توجه به محدود بودن میزان واکسن فقط گروههای درمعرض خطر واکسینه می شوند)

بیماریهای اسهالی:

یکی از مشکلات اساسی شهرستان بیماریهای اسهالی میباشدکه  به دلیل کم آبی واستفاده مردم از آبهای تصفیه نشده و غیر بهداشتی بودن آب مصرفی،بروز مینماید  .لذا آموزش نحوه صحیح ضدعفونی کردن آب مصرفی از اقدامات موثر در این زمینه می باشد،اقدامات دیگری که توسط واحد مبارزه با بیماریها در این زمینه انجام می شود به شرح زیر است:

-         برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه تعاریف ونحوه مراقبت بیماریهای اسهالی جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

-         تبلیغات در زمینه ضدعفونی کردن آب ،میوه وسبزیجات

-         بررسی موارد اسهال خونی و آموزش بیمار وخانواده بیمار

-         تهیه نمونه التور در موارد اسهال حاد آبکی جهت کشف به موقع و پیشگیری از بیماری شدید وکشنده وبا

-         گزارش گیری از بیمارستانها و مطبهای خصوصی و مراقبت و پیگیری بیماران گزارش شده

هاری:

بیماری هاری یک بیماری صعب العلاج و 100در صد کشنده می باشد که در اثر گزش حیوانات خونگرم ایجاد می شود و در حال حاضر نیز به دلیل گزارش موارد قطعی از هاری حیوانی وتعدادی موارد مشکوک انسانی در استان و کشندگی بالای آن به عنوان یک اورژانس مطرح می باشد، گردد به همین جهت سیستم بهداشتی در این زمینه همیشه باید هوشیار بوده وموارد حیوان گزیدگی را به سرعت کشف و مراقبتهای مورد نیاز را برای آنها انجام دهد ، در همین راستا و در جهت پیشگیری از بیماری کشنده فوق و نگهداری وضعیت موجود اقداماتی به شرح زیر توسط واحد مبارزه با بیماریها انجام می شود:

-         آموزش وایجاد حساسیت جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم در زمینه بیماری

-         آموزش وحساس سازی پرسنل بهداشتی و عموم مردم در زمینه لزوم پیگیری و مراقبت موارد حیوان گزیده

-         سروواکسیناسیون (تزریق سرم و واکسن ضد هاری ) موارد حیوان گزیده در اسرع وقت و پیگیری ادامه درمان توسط مراکز پیشگیری ودرمان هاری و بهورزان

-         برگزاری جلسات توجیهی فصلی برای مسئولین پیشگیری و درمان هاری در زمینه دستورالعملهای جدید و حفظ نمودن حساسیت آنها در مورد مراقبت به موقع موارد   و تصمیم گیری در موقعیتهای مختلف و اضطراری

-         گزارش فوری موارد مشکوک انسانی و بررسی اپیدمیولوژی مورد

-         گزارش موارد مشکوک حیوانی به اداره دامپزشکی جهت بررسی موارد وتهیه نمونه

-         برگزاری جلسات هماهنگی با ارگانهای درگیر در این زمینه بصورت ماهانه جهت همفکری و گزارش فعالیتها

-         اتلاف سگهای ولگرد به عنوان یکی از عوامل خطر در زمینه بروز بیماری (لازم به ذکر است که تمامی حیوانات خونگرم می توانند باعث بیماری شوند)

ایدز و هپاتیت های ویروسی:

در حال حاضر جهان در مرحله پاندمی(جهان گیری) بیماریهای خونی – سرمی مانند ایدز ، هپاتیت ب ، سی و دی قرار دارد ، بیماریهای فوق از نوع بیماریهای ویروسی بوده که اکثرا فاقد واکسن ودارو می باشند ، لذا پیشگیری مهمترین راه مقابله با آنها می باشد و در همین راستا واحد مبارزه با بیماریها اقداماتی به شرح زیر انجام می دهد:

-         اطلاع رسانی به عموم مردم در زمینه راههای پیشگیری

-         برگزاری سمینارها وجلسات آموزشی در مورد تازه های بیماری جهت پرسنل بهداشتی

-         انجام مشاوره جهت کسانی که رفتارهای پرخطر داشته اند.

-         بیماریابی ، مراقبت ، مشاوره و راهنمایی بیماران

-         گزارش گیری از انتقال خون ، مطبها و آزمایشگاههای خصوصی وپیگیری بیماران

-         واکسیناسیون خانواده درجه یک بیماران مبتلا به هپاتیت ب

-         گزارش موارد بصورت کتبی و ماهیانه به سطح بالاتر

علاوه بر بیماریهای فوق این واحد بیماریهایی نظیر مننژیت ، سرخجه ، سرخجه مادرزادی ، اوریون ، دیفتری ، کزاز ، کزاز نوزادی ، سیاه سرفه ، تیفوئید(حصبه) ، عوارض واکسیناسیون ، تبهای خونریزی دهنده ، جذام ، تب راجعه ، تیفوس ، توکسو پلاسموز ، کیست هیداتید ، گال(جرب) ، بیماریهای آمیزشی ( سوزاک ، سیفلیس و... ) و... را نیز تحت مراقبت  و پیگیری دارد. 

3- گزارش دهی بیماریهای واگیر:

بیماریهای واگیر بر حسب شدت ، میزان کشندگی ، مرحله کنترل واستراتژیهای ملی و بین المللی به 3 صورت فوری(تلفنی) ، کتبی(ماهیانه) و فصلی (سه ماهانه) به سطوح بالتر گزارش می شوند.

4- جمع آوری ، تجزیه و تحلیل و ارسال آمارها:

آمار بیماریهای واگیر از سطح خانه های بهداشت (اولین سطح سیستم بهداشتی) جمع آوری شده وبه مراکز بهداشتی روستایی و از آنجا به مرکز بهداشت شهرستان ارسال می گردد و در آنجا توسط پرسنل مبارزه با بیماریها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و این تجزیه و تحلیل ها در تعیین خط مشی ها و تصمیم گیریهای بهداشتی و تخصیص منابع و امکانات مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

5-      نظارت بر عملکرد مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت:

مراکز وخانه های بهداشت بصورت ماهیانه توسط واحد مبارزه با بیماریها مورد بازدید قرار می گیرد و نحوه عملکرد آنها در زمینه بیماریهای واگیر ارزیابی می شود و توصیه های لازم نیز برای عملکرد بهتر انجام خواهد شد .

6-      طراحی ، ارائه و اجرای برنامه عملیاتی:

جهت هدفمند بودن فعالیتهای مبارزه با بیماریها ، این واحد در ابتدای هر سال اقدام به تهیه یک برنامه زمانبندی شده با اهداف مشخص برای هربیماری بطور جداگانه می کند و در طول سال طبق همان برنامه فعالیتهای خود را اجرا خواهد کرد.

 

7-      تشکیل کمیته ها و جلسات بخشی و بین بخشی:

جهت بعضی از مسائل که نیاز به همکاری بخشی و بین بخشی است ، این واحد به عنوان هماهنگ کننده اقدام به برگزاری جلسات نموده واقدامات مورد نیاز در آن موضوع را هماهنگ و هدفدار میکند ، تا در آینده نتیجه ای بهتر عاید سیستم بهداشتی شود ، از جمله این کمیته ها می توان به کمیته بیماریهای اسهالی ، کمیته بیماریهای مشترک ، کمیته عشایر و... اشاره کرد.

8-      تامین وتوزیع واکسن وداروهای مورد نیاز:

واکسن مورد نیاز تمام مراکز و خانه های بهداشت توسط واحد مبارزه با بیماریها تامین شده و توسط مسئول زنجیره سرد این واحد و با رعایت تمام نکات بهداشتی و حفظ زنجیره سرد به مراکز ارسال می گردد ، همچنین داروهای مورد نیاز در درمان بیماریهایی نظیر سل ، مالاریا ، تب مالت ، وبا ، توکسو پلاسموز و... براساس موارد موجود و تخمینی محاسبه شده واز استان تامین می شود و سپس در مراکز توزیع می شود.

9-      آمادگی و ذخیره واکسن ودارو جهت مقابله با شرایط اضطراری و بروز اپیدمیها:

واحد مبارزه با بیماریها جهت مقابله با شرایط غیر طبیعی اقدام به تهیه یک ذخیره دارو و واکسن جهت پیشگیری و درمان بیماریها برای هر سال می کند .

10-   انجام واکسیناسیون سیاری ، بدو خدمت سربازی :

گروهی از افراد جامعه به علت زندگی عشایری و دور افتاده بودن تحت پوشش هیچ خانه بهداشتی نیستند ولی مطابق با اصول بهداشتی اولیه باید مراقبتهای بهداشتی مثل بقیه جامعه برای آنها نیز انجام شود ، لذا واحد مبارزه با بیماریها د فصل بهار و تابستان هر ماه یک تیم مجهز را به این مناطق اعزام می نماید تا واکسیناسیون کودکان را کامل کرده وهمچنین موارد مشکوک به بیماریها را بیماریابی کرده ومراقبت لازم را برای آنها انجام  دهند.

همچنین سربازان قبل از عزیمت به خدمت سربازی ، جهت پیشگیری از بیماری مننژیت (که در مراکز با ازدحام زیاد احتمال همه گیری آن وجود دارد) ، کزاز و دیفتری واکسینه می شوند.

 

11-   انجام آزمایشات بیماریهای واگیر و پیگیری موارد مثبت:

آزمایشگاه بیماریهای واگیر در مراکز کرند 2 -گهواره  - زاوله و ریجاب مستقر می باشد ، که تعدادی از آزمایشات از قبیل آزمایش سل ، مالاریا ، سالک ، و... را انجام می دهد ودر صورت مثبت بودن توسط مسئول آزمایشگاه به واحد گزارش شده و پیگیریهای لازم توسط واحد صورت خواهد گرفت.

12-   انجام مشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری:

در این زمینه واحد مبارزه با بیماریها اقدام به راه اندازی مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری نموده است که این مرکز در زمینه های ذیل فعالیت می کند :

-         آموزش ، مشاوره و آزمایش داوطلبانه از افراد دارای رفتار پر خطر ( تماسهای جنسی غیر ایمن ، افراد دارای شرکای جنسی متعدد ، معتادان تزریقی و...)

-         آموزش ، مشاوره و درمان بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی

-         آموزش ، مشاوره وکاهش آسیب در افراددارای رفتار پرخطر

-         آموزش ، مشاوره و مراقبت از افراد آلوده به ایدز و خانواده آنان

-         مشاوره و انجام پیشگیری دارویی برای افراد تماس یافته با خون وترشحات آلوده

آدرس : شهرستان دالاهو – کرند غرب- مرکز بهداشتی درمانی کرند 2   تلفن : 08353724109 

13-   اجرای برنامه های کنترل ناقلین:

تعدادی از بیماریها توسط ناقلین (پشه ها ، شپش ها ، کنه ها ، کک ها و...) منتقل می شوند ، از جمله این بیماریها می توان به مالاریا ، سالک ، تب راجعه ، تیفوس ، تب های خونریزی دهنده و... اشاره کرد ، اطلاع از گونه های ناقل ، وفور ناقل در هر منطقه ، نوع زندگی ناقل ، عادات ناقل ، مهاجرت ناقل ، وضعیت اکولوژیکی مناطق و... می تواند سیستم بهداشتی را در انتخاب روشهای مناسب در مبارزه با ناقل یاری دهد ، بنابراین برنامه مطالعه وبررسی ناقلین شهرستان یکی از برنامه های اساسی واحد مبارزه با بیماریها به شمار می آید ، که در این برنامه ها با استفاده از روشهای مختلف ناقلین هر منطقه صید شده و گونه آن تشخیص داده می شود و روش مبارزه با آن ناقل انتخاب می شود.

از اهم وظایف مبارزه با بیماریها عبارتند از:
1-
آموزش ، باز آموزی آموزی پرسنل بهداشتی و درمانی و اطلاع رسانی به گروه های مختلف مردمی در خصوص علائم ،راههای انتقال و اقدامات پیشگیری از وقوع و شیوع بیماریها

2-
مراقبت و اقدامات کنترل و پشگیری بیماریهای غیر واگیر
شامل : فشارخون، دیابت ، قلب و عروق، تالاسمی، سرطانها ، سوانح و حوادث خانگی و ترافیکی، کم کاری مادرزادی تیرویید

3-
مراقبت و اقدامات کنترل و پشگیری بیماریهای واگیر شامل:

3.1-
دریافت گزارش بیماریهای مشمول گزارش تلفنی شامل: فلج اطفال، سرخک، سرخجه،مننژیت،هاری،تب خونریزی دهنده،کزاز نوزادی،وبا ،دیفتری،تب راجعه ، طاعون ،
مالاریا، آنفلونزای مرغی، عوارض ناشی از واکسن و اپیدمی بیماریها

3.2-
دریافت گزارش بیماریهای مشمول گزارش کتبی شامل :ایدز،سل،هپاتیت A,E,B,C ،تب مالت،توکسوپلاسموز،سالک،جذام،
کالاآزار،سیاه زخم،سیفلیس،سوزاک، کزاز بالغین،سیاه سرفه،آمیبیاز،اسهال خونی و عفونی،تیفوئید،کیست هیداتیک و سرخجه مادرزادی

3.3-
پیگیری و بررسی اپیدمیولوژیکی بیماریهای مشمول گزارش تلفنی و کتبی و مراقبت بیماریها

3.4-
تهیه و ارسال نمونه سرم خون از افراد مشکوک به سرخک و سرخجه، CCHF ،ایدز و تهیه نمونه STOOL از موارد مشکوک به فلج شل حادو التور

3.5-
تأیید تشخیص، درمان کامل و مناسب بیماران و اقدامات پیشگیری و کنترل در اطرافیان بیماران

3.6-
تأمین و توزیع واکسن مورد نیاز خانه های بهداشت، مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستان

3.7-
نظارت بر اجرای واکسیناسیون کودکان،مادران، سربازان و گروههای در معرض خطر

4-
پایش و نظارت بر عملکرد مراکز و خانه های بهداشت 

5-
همکاری و هماهنگی بین بخشی و برون بخشی با ادارات مختلف شهرستان به منظور اقدامات پیشگیری و کنترل بیماریها

6-
جمع آوری آمار و اطلاعات ، ثبت ،گزارش دهی و تجزیه وتحلیل بیماریها

7-
انجام خدمات آموزش و مشاوره بیماریهای رفتاری- تالاسمی

8-
برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی جهت پزشکان ،کاردان و کارشناسان، بهورزان ، رابطین سلامت ،کارکنان ادارات، نیروهای بسیجی ، نظامی، انتظامی و دانش آموزان 


9- پاسخ تلفنی به سؤالات مردم در خصوص بیماریهای واگیرو غیر واگیر

اهم شرح وظایف :

1- انجام مطالعات لازم در مورد بیماریهای بومی منطقه و تعیین اولویتها جهت پیش بینی برنامه های اجرائی

2- پیش بینی و تهیه برنامه های عملیاتی بیماریهای واگیر و غیر واگیر منطقه با توجه به اولویت

 آنها و پیشنهاد آنها به اداره کل ریشه کنی مالاریا و مبارزه با بیماریهای واگیر 

3- دریافت برنامه های عملیاتی تایید شده و ابلاغ آن به واحدهای تابعه جهت اجرا

4- پیش بینی و تهیه لوازم و وسایل مورد نیاز و توزیع آن بین واحدهای تابعه جهت اجراء عملیات طبق اعتبارات مصوب .

5-  همراهی با تیم بازدید از مراکز بهداشتی درمانی بمنظور بررسی فعالیت مراکز مذکور در زمینه مبارزه با بیماریها

6- شرکت در برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی بهداشت .

7-  نظارت بر انجام کلیه امور فنی واحدهای تابعه ( سمپاشی ، بیمار یابی ، نمونه برداری ، مبارزه با ناقلین ، واکسیناسیون و امور قرنطینه ، آزمایش نمونه ها  ، مبارزه با کنترل اپیدمی ها ، درمانها ، نحوه نگهداری مواد بیولوژیک و غیره )

8- دریافت آمار عملیات انجام شده از واحدهای تابعه و تنظیم گزارش نهایی و ارائه آن به واحدهای ذیربط

9- شرکت در جلسات و کمیسیون های مختلف و ارائه نظرات مشورتی و تخصصی

10- بررسی گزارش های آماری رسیده از مراکز بهداشتی  درمانی از نظر اپیدمیولوژیک

11- انجام سایر امور مربوطه  

شرح فعالیت ها :  

1 – تهیه برنامه عملیاتی بیماریهای واگیر و غیر واگیر با توجه به اولویتهای منطقه مطابق دستورالعملهای مرکز بهداشت استان

2 – اجرای نظام مراقبت بیماریهای واگیر و غیر واگیر در منطقه

3 – نیاز سنجی آموزشی مطابق با اولویتهای شهرستان

4 – اجرای برنامه های آموزشی جهت گروههای مختلف (پزشکان ، کاردانان ، کارشناسان ، بهورزان و ...) مطابق برنامه تنظیمی

5 – برآورد و تامین وسایل و تجهیزات ، آموزش پرسنل و نظارت بر امر ایمنسازی گروههای هدف در سطح شهرستان

6 - اخذ گزارش از واحدهای تابعه (فوری و غیر فوری) و ارتباط مستقیم با مرکز بهداشت استان در خصوص گزارش دهی بیماریها

7 - جمع آوری آمار ازمراکز و خانه های بهداشت و مراکز بخش خصوصی و تجزیه و تحلیل داده ها جهت برنامه ریزی های بهداشتی و ارائه پسخوراند لازم

8 – بازدید های منظم از واحدهای تابعه و انجام پایش

9 – انجام تحقیق و مطالعه در خصوص بیماریهای شایع منطقه

 

 

سایر فعالیتها:

-  غربالگری متقاضیان ازدواج از لحاظ تالاسمی و پیگیری آزمایشات زوجین مشکوک 

-  غربالگری خانمهای باردار از لحاظ دیابت حاملگی بوسیله انجام آزمایش(جی سی تی) 

-  غربالگری نوزادان تازه متولد شده از لحاظ بیماری ، کم کاری تیروئید و پیگیری موارد مثبت گزارش شده از استان

-  مراقبت ویژه از زوجین ناقل تالاسمی و ارجاع آنها جهت انجام آزمایش  (تشخیص قبل از تولد)

-  مراقبت ویژه از زوجین ناقل دارای فرزند تالاسمی و پوشش کامل تنظیم خانواده جهت جلوگیری از تولد فرزند تالاسمی ماژور

-  مراقبت از بیماران دیابتی و فشار خون، در اختیار گذاشتن انسولین به شکل محدود به بیماران دیابتی وابسته به انسولین و آموزش بیماران در خصوص روشهای مبارزه با 
دیابت و فشار خون

-  ثبت حوادث بیمارستانی، تکمیل چک لیست ایمنی منزل و پیشگیری از حوادث خانگی

-  توزیع انواع کتابچه های آموزشی و پمفلت در خصوص عوامل خطرساز سرطان

-  برگزاری جلسات آموزشی ( بهورزان، کاردانان، رابطین و عموم مردم)

 شرح وظایف گروه تخصصی پیشگیری ومبازه با بیماریها  

گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها یکی از گروههای کارشناسی تخصصی مرکز بهداشت منطقه است که در زمینه چگونگی الگوی توزیع بیماریهای شایع استان از نظر اتیولوژی ، توزیع مکانی ، توزیع زمانی، توزیع انسانی و بخصوص بار بیماری ( Burden of Disease ) و عوامل موثر در آن بررسی و مطالعه نموده و بدینوسیله جایگاه اپیدمیولوژیک آنها را در چارچوب قیاس منطقه ای و ناحیه ای از نظر اسپورادیک ، آندمیک ، طغیان ( Out Break ) و اپیدمیک بودن تعیین و تبیین می نماید .تابتواند بعنوان عضوی از ساختار اجرایی مرکز بهداشت استان بعنوان یک ارگان سازمانی مسئول در قبال سلامت آحاد جامعه هماهنگ و همپا با سایر اعضاء و دیگر بخشهای موثر در بهداشت و با بهره گیری از توان تخصصی خود در تحقق اهداف بهداشتی کشور به نحو شایسته ایفای نقش کند. 

اهم وظایف گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها 

1-مطالعه و شناخت وضعیت اپیدمیولوژیک بیماریها در سطح دنیا ، کشور و بویژه استان 
2 - برنامه‌ریزی ، سازماندهی و هدایت اجرایی برنامه‌های کنترل بیماریها در سطح استان 
3- مراقبت و پایش برنامه های کنترل بیماریها 
4- تسهیل زمینه های اجرایی برنامه های کشوری تدوین شده در زمینه کنترل بیماریها 
5- جلب و ایجاد همکاری درون و بین بخشی 
6- برنامه ریزی و همکاری در انجام برنامه های آموزش همگانی و آموزش کارکنان بهداشت و درمان 
7- برنامه ریزی و انجام سمینارها و کارگاه های آموزشی 
8- برنامه ریزی و انجام ادغام برنامه کنترل بیماریها در PHC 
9- شرکت در جلسات، کنگره ها، سمینارها و کارگاه های علمی 
10- انجام مطالعات پژوهشی و تحقیقاتی و یا مشارکت در آنها

 وظایف مربوطه در بیماری های زیر انجام می شود :

برنامه کشوری مبارزه با سل و استراتژی DOTS

برنامه کشوری مبارزه با بیماری جذام

برنامه کشوری مبارزه بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن

برنامه کشوری مبارزه با  فلج شل حاد

برنامه کشوری مبارزه با  سرخک

برنامه کشوری مبارزه با  دیفتری

برنامه کشوری مبارزه با  کزاز نوزادی

برنامه کشوری مبارزه با  سیاه سرفه

برنامه کشوری مبارزه با  مننژیت

برنامه کشوری مبارزه با  آنفلوآنزا

برنامه کشوری مبارزه با  سرخجه  و سندرم سرخجه مادرزادی

برنامه کشوری مبارزه با بیماری مالاریا

برنامه کشوری مبارزه با بیماری هپاتیت

برنامه کشوری مبارزه با بیماری ایدز

برنامه کشوری  کاهش آسیب

برنامه کشوری مبارزه با بیماریهای انگلی و روده ای

برنامه کشوری مبارزه با  بیماری التور

برنامه مبارزه با بیماری تیفوئید

برنامه کشوری مبارزه با اسهال خونی

برنامه کشوری مبارزه با تب راجعه

برنامه کشوری مبارزه با توکسوپلاسموز

برنامه کشوری مبارزه با بیماریهای آمیزشی ( STI  )

برنامه کشوری مبارزه با بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان

برنامه کشوری مبارزه با بیماری هاری و حیوان گزیدگی

برنامه کشوری مبارزه با تب خونریزی دهنده

برنامه کشوری مبارزه با سیاه زخم

برنامه کشوری مبارزه با کیست هیداتیت

برنامه کشوری مبارزه با لشمانیوز پوستی و احشایی

برنامه کشوری مبارزه با جنون گاوی

برنامه کشوری مبارزه با تب مالت

برنامه کشوری مبارزه با بیماریهای قارچی و پوستی

برنامه کشوری مبارزه با تراخم و اورام ملتحمه

کنترل عفونتهای بیمارستانی

بهداشت زندانها

مراقبت بیماریها در امور پناهندگان

مقابله با اپیدمی ها

برنامه کشوری کنترل  هپاتیت

برنامه کشوری پیشگیری و کنترل بیماری دیابت و فشار خون  و ادغام آن در نظام شبکه های بهداشت و درمان

برنامه کشوری پیشگیری از بروز بتا تالاسمی ماژور

برنامه کشوری پیشگیری  از سوانح و حوادث درنظام شبکه های بهداشتی درمانی

برنامه کشوری  ثبت مصدومین در بیمارستانها

برنامه کشوری جامعه ایمن

برنامه کشوری  ثبت  سرطان

برنامه ادغام بهداشت روان واعتیاد درنظام شبکه های بهداشتی

برنامه کشوری نظام ساماندهی معتادان سخت دردسترس

طرح کشوری نظام مراقبت غیر واگیر

برنامه کشوری مبارزه با عقرب و مارگزیدگی

برنامه کشوری  غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید و افزایش گذرای TSH در نوزادان

طرح کشوری پیشگیری وکنترل بیماری  PKU

طرح کشوری پیشگیری وکنترل بیماری  G6PD