خلاصه ای از سوابق بهداشت محیط در ایران

بهداشت محیط سابقه ای همچون تاریخ بشردارد . دخل و تصرف در عوامل و شرایط محیط برای رسیدن به حد مطلوب زیست ، یافتن سرپناه با شروع غار نشینی ، چاره اندیشی برای در امان ماندن از نیش پشه و حشرات دیگر ، گناه شمردن آلوده کردن آب، استفاده از ظروف نقره ای برای ذخیره آب آشامیدنی در مسافرتها و جنگهای خارج از مرز در گذشته ، استفاده از تکنولوژی در شناخت میکروارگانیسمهای بیماریزا و چارچوبی در جلوگیری از انتقال بیماریها توسط این موجودات در حال حاضر و خلاصه اتخاذ تدابیری در جهت مقابله با اثرات نامطلوب توسعه ناپایدار از آن جمله اند .

خدمات بهداشت محیطی به عنوان یک فعالیت منسجم دولتی در ایران سابقه ای حدود نیم قرن دارد . سازمان همکاری بهداشت در سال 1331 در ایران بوجود آمد . یکی از واحدهای فعال سازمان همکاری بهداشت مهندسی بهداشت وابسته به وزارت بهداری سابق بود که تاریخچه آن بشرح زیر خلاصه می شود :

مهندسی بهداشت از سال 1331 تا 1335 غالبا بصورت تیمی مرکب از مهندسین کادر ستادی وزارتخانه در نقاط مختلف کشور فعالیت داشته اند . وظایف آنها علاوه بر تهیه دستورالعملها و فرمهایی در زمینه مرکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی ، مبارزه با حشرات و جوندگان و دفع فضولات جامد و بهسازی منابع آب و طراحی نقشه های تیپ و اجرای پروژه های تامین آب مشروب بود . در این مدت  توانستند در حد امکانات موجود  نسبت به پیاده کردن پروژه های آب آشامیدنی 46 شهر اقدام کنند . اکثر پروژه هایی که در آن زمان از نظر تامین آب مشروب برنامه ریزی ، طراحی و اجرا شده اند دهها سال مورد بهره برداری بوده اند .این پروژه ها با همکاری مشاوری به نام لیج فیلد صورت گرفت .از سال 1335مهندسی بهداشت به دلیل خدمات ارزنده ای که ارایه داده بود بصورت اداره کل درامد ودر مدت کوتاهی بسیاری از استانهای کشور ادارات مهندسی بهداشت تشکیل و بدین ترتیب در مراکز استانهای کشور گسترش پیدا نمود. در سال 1340 به مدت کوتاهی مهندسی بهداشت با ریشه کنی مالاریا ادغام گردید ولی بنا به دلایلی ادامه فعالیت واحدهای ادغام یافته ممکن نگردید و در نتیجه مجددا ( اداره کل مهندسی بهداشت) مستقلا  به کار خود ادامه داد .

در طی 5سال 1335 تا1340 به علت بوجود آمدن سازمانها و وزارتخانه هایی مرتبط با مسایل آب و برق مسئله تامین آب شهری از وظایف اداره بهداری سابق منفک و به عهده  وزارت  آب و برق کشور گذاشته شد و بر تامین آب مشروب و بهسازی محیط روستاها توسط اداره کل مهندسی بهداشت تاکید شد .

در طی سالهای قبل از 1340 و بعد از آن تعداد زیادی از مهندسین رشته های مختلف بویژه ساختمان و شیمی جهت اخذ تخصص در زمینه مهندسی بهداشت و مدارک تحصیلی فوق لیسانس ، اکثرا با استفاده از بورسهای مختلف بین المللی به خارج از کشور اعزام شدند .  اعزام مهندسین مذکور به خارج از کشور عمدتا به دلیل ضرورت تامین نیروی انسانی ماهر در امر طراحی و اجرای پروژهای آب مشروب و دفع بهداشتی فاضلابها صورت گرفت . فارغ التحصیلان یاد شده عمدتا پایه گذاران اصلی مهندسین مشاور فعلی در امور آب و فاضلاب و شرکتهای تامین و تولید لوازم مورد نیاز تصفیه خانه های آب و فاضلاب کشورهستند  .

با گسترش فعالیتها ضرورت توسعه نیروی انسانی در داخل کشور بیشتر احساس شد و در این راستا پیرو تشکیل دوره کمک بهسازی و کمک مهندسی بهداشت که از اوان تشکیل مهندسی بهداشت به همت آقای دکتر فریس در پاکدشت ورامین     ( پلشت سابق ) ، اولین دوره یا کلاس بهسازی با پذیرش لیسانسیه های علوم     ( شیمی ، فیزیک ، زیست شناسی ، ... )در دانشکده بهداشت دانشگاه تهران آغاز فعالیت نمود . این دوره در سال 1345 تبدیل به دوره عالی بهسازی گردید که مدرک تحصیلی آن فوق لیسانس بود . فارغ التحصیلان دوره های مذکور عمدتا در فعالیتهای بهداشت شهری اشتغال می یافتند .

در جهت جبران کمبود نیروی انسانی مهندسی بهداشت ، اولین دوره تخصصی مهندسی بهداشت که بعدها با گذراندن پایان نامه منجر به اخذ مدرک فوق لیسانس گردید با همت آقای مهندس محمد عصار مدیر کل مهندسی بهداشت وقت و همکاری سازمان بهداشت جهانی که مشاور تمام وقتی را در اختیار گذاشت در دانشکده فنی دانشگاه تهران ایجاد شد .

شرکت کنندگان در این دوره از فارغ التحصیلان فوق لیسانس دانشکده فنی در رشته های ساختمان ، الکترومکانیک ، شیمی و معدن ، همچنین تعدادی بورسیه از وزارت بهداری ، وزارت آب و برق و دیگر ارگانها بودند . این دوره چند سال بیشتر ادامه فعالیت نداد و بدلیل مشکل تامین اساتید مورد نیاز که از رشته های مختلف مهندسی ، علوم و بهداشت بودند وعدم امکان جمع آوری آنها در یک دانشکده کاملا مهندسی ، تعطیل گردید .

به محاذات فعالیت دوره تخصصی مهندس بهداشت کلاس بهسازی در سال 1345 تبدیل به دوره عالی فوق لیسانس بهسازی گردید که با گنجاندن تعدادی از واحدهای فنی بویژه در زمینه آب و فاضلاب موفق به اخذ عنوان مهندسی در زمینه علوم بهسازی گردید .

در حال حاضر علاوه بر دوره مذکور 18 دانشگاه اقدام به تربیت نیروی انسانی کارشناس در زمینه بهداشت محیط نموده و در 26 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دوره کاردانی بهداشت محیط فعال می باشد . ضمنا چندین دانشگاه نیز در زمینه دکترای بهداشت محیط دانشجو می پذیرند .

برگردیم به گذشته و با اطلاعاتی که تاکنون بدست آمده است با خلاصه ای از وضعیت تشکیلاتی و نیروی انسانی اداره کل مهندسی بهداشت در سال 1344      ( سال تشدید مجدد فعالیت مهندسی بهداشت در وزارت بهداری سابق در زمینه تامین آب مشروب و دفع بهداشتی مدفوع در روستاها ) آشنا شویم .

تشکیلات اداره کل مهندسی بهداشت در سال 1344 شامل ادارات آب و فاضلاب ، بهسازی ( شهری و روستایی ) ، هوا و محیط کار بود .

تشکیلات استانی به تبع از ساختار ستادی متشکل از ادارات آب و فاضلاب ، بهسازی شهری ، بهسازی روستایی بود و واحدهای محیط کار و هوا در تعدادی از استانها بویژه شهرهای صنعتی فعالیت داشتند. لازم به ذکر است که عمده فعالیتهای واحدهای استانی بویژه در زمینه آب و فاضلاب تحت نظر مستقیم اداره کل بوده و کلیه پروژه ها توسط مهندسین اداره کل تهیه ، نظارت و اجرا می شدند، فقط تعداد معدودی از استانها به دلیل داشتن افراد واجد شرایط پس از تایید پروژه ها توسط اداره کل و تامین اعتبار اجرای مستقیم پروژه را به عهده          می گرفتند .

نیروی انسانی  مهندسی بهداشت در سال 1344 در سطح کشور جمعا 564 نفر شامل پرسنل ذیل بود :

مهندسی بهداشت 38 نفر – بهساز 13 نفر – کمک مهندس بهداشت 90 نفر – کمک بهساز 80 نفر – لوله کش و افزار مند27 نفر – راننده 78 نفر – ماشین نویس 20 نفر – آشپز ، رختشوی و خدمتکار 13 نفر (اکثرا شاغل در آموزشگاه کمک مهندسی بهداشت فریس در پلشت یا پاکدشت فعلی ) .

از اتفاقات عمده برای اداره کل مهندسی بهداشت ، تصویب قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی ، آرایشی وبهداشتی در سال 1346 بود که زمینه اجرای قانونمندی را برای کنترل بهداشتی مراکز تهیه ، توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی با استفاده از ماده 13 آن برای کارشناسان در مشاغل بهسازی شهری و روستایی فراهم نمود که تا حد زیادی خلا انتقال وظیفه تامین آب مشروب وبهسازی محیط روستاها در سال 1346از وزارت بهداری به وزارت آبادانی و مسکن را جبران نمود. متاسفانه در اواخر سال 1346طرز فکر اجرای پروژه های تامین آب آشامیدنی به عنوان یک امر کاملا مهندسی نضج گرفت و غافل از اینکه مهندسین شاغل در وزارت مذکور به دلیل در گیری با پروژه های پر هزینه تجربه لازم را در زمینه اجرای پروژه های کوچک که با مشارکت و خود یاری مردم ( نیروی کار، مصالح محلی ، وسیله حمل ونقل و...) در سطح روستاها انجام می شد را نداشتند ، طبق مصوبه مسئولیت تامین آب آشامیدنی روستاها و احداث و بهسازی حمام غسالخانه ، کشتارگاه ، رختشویخانه و ...در روستاها به عهده  وزارت فوق الذکر واگذار شد . در همین سال اداره کل مهندسی بهداشت به اداره کل بهداشت محیط تغییر نام یافت . پنجسال بعد یعنی در سال 1351 به مدت پنجسال وظیفه مذکور به عهده وزارت کشاورزی و پس از تشکیل وزارت تعاون ( امور روستاها ، تحت مسئولیت وزارت جدید قرار گرفت و در سال 1356 با مصوبه ای وظایف یاد شده مجددا به اداره کل بهداشت محیط اعاده شد که در سال 1358 مصوبه مذکور مجدد مورد تاکید شورای انقلاب قرار گرفت .

  اجرای پروژه های آب مشروب روستاها و عملیات بهسازی محیط با پیروزی انقلاب اسلامی  توسعه قابل ملاحظه ای یافت و با گسترش فعالیتها و بدلیل اقتصادی نبودن اجرای پروژه های مجتمع اجتناب ناپذیر گردید ( از جمله اجرای پروژه های مجتمعی همانند پروژه مجتمع روستاهای 800 گانه زابل که مستلزم بکارگیری نیروهای انسانی متخصص متعدد ، استفاده از مهندسین مشاور ، نظارت با کمک مهندسین ورزیده بود و در قالب فعالیتهای شبکه های بهداشتی درمانی کشور نمی گنجید .) و نتیجتا مشکلاتی در امر ادغام فعالیتهای بهداشت محیط در شبکه های بهداشتی درمانی کشور ایجاد شد . توسعه فعالیتها فرصتی را به مسئولین مربوطه داد که در جهت هماهنگ کردن تشکیلات بهداشت محیط با شبکه های بهداشتی درمانی کشور در قالب سطح بندیهای انجام شده تدابیر لازم را اتخاذ نمایند و نهایتا با واگذاری مسئولیت تامین آب آشامیدنی و بهسازی محیط روستاها به وزارت جهاد سازندگی زمینه ادغام فعالیت های بهداشت محیط در شبکه فراهم گردید .

طرز فکر تعدیل نیروی انسانی و کوچک کردن تشکیلات وزارت بهداشت از جمله در اوایل سال 1374 منجر به ادغام دو اداره کل بهداشت محیط و اداره کل بهداشت حرفه ای گردید که با ادامه روند کوچک سازی تشکیلات و واگذاری بعضی از وظایف به بخش خصوصی و واگذاری مسئولیتها به دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور و تصویب ساختارجدید تشکیلاتی وزارت متبوع در آذرماه 1379 ،  اداره کل بهداشت محیط و حرفه ای به دفتر (( سلامت محیط و کار )) تغییر نام یافت .

 

 

تاریخچه بهداشت محیط شهرستان دالاهو:

        واحد بهداشت محیط شهرستان دالاهو در سال 1384 و بدنبال استقلال شبکه بهداشت و درمان دالاهو از شبکه بهداشت و درمان اسلام آباد تشکیل و رسما" فعالیت خود را      آغاز    نمود .

 

 

    چارت سازمانی : 

 

    واحد بهداشت محیط و حرفه ای

  

     واحد بهداشت محیط

 

     کارشناس مسوول بهداشت محیط

                           

  

      کارشناسان بهداشت محیط

 

 پرسنل واحد:

 

   ردیف

    نام ونام خانوادگی

        سمت

محل خدمت

سمت1

نادر پالوانه

کارشناس بهداشت محیط

مرکز بهداشت

2

حیدر سیاه کمری

کارشناس مسئول بهداشت محیط

مرکز بهداشت

 

       رسالت و اهداف :

1-     ارتقا, سطح سلامت عمومی جمعیت تحت پوشش

2-     ارتقا, سواد بهداشتی جمعیت تحت پوشش

3-     ارتقا, و بهبود شاخص های بهداشت محیط

4-     جلوگیری از بروز هرگونه مشکل بهداشتی از طریق کنترل و نظارت همه جانبه

 

    وظایف :

- 1 کنترل کیفی منابع آب آشامیدنی
2-
-  نظارت بر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله و فضولات حیوانی در مناطق شهری و روستایی
3-
- نظارت  بر جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب در مناطق شهری و روستایی
4- بازدید و کنترل
اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی در مناطق شهری و روستایی و بین راهی
5- بازدید و
کنترل وضعیت بهداشتی  و بهسازی اماکن عمومی
6-
 شرکت در جلسات درون بخشی و برون بخشی
7- آموزش متصدیان اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی

8-
 نمونه گیری از آب و مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و ارسال آنها به آزمایشگاه
9- اجرا
ونظارت بر پروژه های بهداشتی در روستاهای تحت پوشش
10 -
مکاتبات با سایر ادارات جهت پیگیری و انجام آیتمهای بهداشت محیطی

 

 

 

آیین نامه بهداشت   محیط

 

عنوان قانون:

متن قانون:

مقدمه (از آیین نامه ها)

هیأت وزیران در جلسه مورخ 24/4/1371 بنا به پیشنهاد شماره 1320 مورخ 11/2/1370 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، در اجراى بند (2) ماده (1) قانون تشکیلات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى - مصوب 3/3/1367 مجلس شوراى اسلامى - آیین‏نامه بهداشت محیط را به شرح زیر تصویب نمود:
نقل از شماره 13814 – 22/5/1371 روزنامه رسمى

ماده 1 (از آیین نامه ها)

تعاریف:
الف- بهداشت محیط: بهداشت محیط عبارت است از کنترل عواملى که در محیط زندگى به گونه‏اى روى سلامت جسمى، روانى و اجتماعى انسان تأثیر مى‏گذارند.
ب- آب آشامیدنى: آب آشامیدنى آب گوارایى است که عوامل فیزیکى، شیمیایى و بیولوژیکى آن در واحد استانداردهاى مصوب باشد و مصرف آن عارضه سویى در کوتاه یا درازمدت در انسان ایجاد نکند.
پ- آلودگى آب آشامیدنى: آلودگى آب آشامیدنى عبارت است از تغییر خواص فیزیکى، شیمیایى و بیولوژیکى آب به گونه‏اى که آن را براى مصرف انسان زیان‏آور سازد.
ت- کنترل بهداشتى: منظور از کنترل بهداشتى، بازدید و بررسى وضعیت بهداشتى مراکز مشمول این آیین‏نامه به منظور اعمال ضوابط بهداشت محیطى مى‏باشد.
ث- مراکز کاربرد پرتوهاى پونساز در پزشکى: مراکز کاربرد پرتوهاى یونساز در پزشکى مراکزى هستند که با استفاده از پرتوهاى یونساز، زیر نظر مسئولین متخصص مربوط به تشخیص یا درمان بیماریها پرداخته و شامل مراکز رادیولوژى، رادیوتراپى و رادیوایزوتوپ مى‏باشد.
ج- اماکن عمومى: اماکن عمومى عبارت است از اماکن متبرکه و زیارتگاهها، زائرسراها، هتلها، متلها، مسافرخانه‏ها، پانسیونها، آسایشگاههاى سالمندان، آرایشگاهها، حمامها، حمامهاى سونا، استخرهاى شنا، سینماها، پارکها، مراکز تفریحهاى سالم، باشگاههاى ورزشى، ترمینالها، وسایل حمل و نقل عمومى و مسافرتى، توالتهاى عمومى، گورستانها و مانند این موارد.
چ- مراکز تهیه، توزیع، نگهدارى و فروش مواد خوردنى و آشامیدنى و بهداشتى: مراکز تهیه، توزیع، نگهدارى و فروش مواد خوردنى و آشامیدنى و بهداشتى عبارت است از کلیه کارخانه‏ها، کارگاهها، سردخانه‏ها اماکن و مغازه‏هایى که به گونه‏اى نسبت به تهیه توزیع، نگهدارى و فروش مواد خوردنى، آشامیدنى و بهداشتى اقدام مى‏نمایند.
ح- مراکز بهداشتى - درمانى: مراکز بهداشتى - درمانى عبارت است از بیمارستانها، زایشگاهها، درمانگاهها، مطبها، آزمایشگاههاى تشخیص طبى، بخشهاى تزریقات و پانسمان، آسایشگاههاى معلولین، طب هسته‏اى، فیزیوتراپیها، رادیولوژیها و مانند اینها.
خ- مراکز آموزشى و تربیتى: مراکز آموزشى و تربیتى عبارت است از مدارس، آموزشگاههاى تحصیلى، حوزه‏هاى علمیه، دانشکده‏ها، هنرستانها، خوابگاههاى مراکز آموزشى، پرورشگاهها، مراکز تربیتى شبانه روزى، ندامتگاهها و مهدهاى کودک.

ماده 2 (از آیین نامه ها)

هر اقدامى که تهدیدى براى بهداشت عمومى شناخته شود، ممنوع مى‏باشد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى موظف است پس از تشخیص هر مورد از مواردى که در حیطه وظایف وزارت مى‏باشد، رأساً اقدام قانونى معمول و در سایر موارد موضوع را به مراجع ذیربط جهت انجام اقدامهاى قانونى فورى اعلام نماید. متخلفان از مقررات بهداشت عمومى تحت پیگرد قانونى قرار خواهند گرفت.

ماده 3 (از آیین نامه ها)

آلوده کردن آب آشامیدنى عمومى ممنوع است و با متخلفان مطابق مقررات رفتار خواهد شد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى به منظور حفظ سلامت و بهداشت مردم مکلف است آب آشامیدنى عمومى را از نقطه آبگیرى تا مصرف از نظر بهداشتى تحت نظارت مستمر قرار دهد.
تبصره 1- وظایف و اختیارهاى سازمان حفاظت محیط زیست در پیشگیرى و جلوگیرى از آلودگى منابع آب، موضوع ماده (46) قانون توزیع عادلانه آب و آیین‏نامه‏هاى اجرایى آن همچنان قابل اجراء است.
تبصره 2- سازمانها و مؤسسه‏هاى دولتى و خصوصى تأمین کننده آب آشامیدنى عمومى موظف به رعایت همه ضوابط و معیارهاى بهداشتى اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى بوده، باید همه اطلاعات لازم براى بررسى مورد یا موارد و تسهیلات بازدید از تأسیسات را در اختیار وزارت قرار دهند.
تبصره 3- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى به منظور کنترل آب آشامیدنى عمومى در مراحل مختلف توزیع، آزمایشگاههاى مراکز بهداشت استان و شهرستان و مراکز بهداشتى - درمانى را براى ارائه خدمات در این زمینه تجهیز مى‏نماید.

ماده 4 (از آیین نامه ها)

به منظور جلوگیرى از روند رو به رشد آلودگى منابع آبهاى سطحى و زیرزمینى اعم از چاهها، رودخانه‏ها، قناتها، چشمه‏ها و آب مصرفى شهر و روستا - کمیته‏اى با نام «کمیته حفاظت از منابع آب آشامیدنى» زیر نظر استاندار با عضویت مدیران و رؤساى اداره کل بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان آب منطقه‏اى استان، جهاد سازندگى استان، برنامه و بودجه استان و شرکت آب و فاضلاب استان تشکیل مى‏شود - تا موارد زیر را بررسى و اقدام نماید:
1- اتخاذ تصمیم راجع به خارج نمودن بعضى از منابع تأمین آب آشامیدنى از سرویس که براساس گزارش اداره کل بهداشت محیط، آلوده شده‏اند؛ اعم از چاهها، چشمه‏ها و قناتها.
2- اتخاذ تدابیر لازم جهت حفاظت از منابع آب آشامیدنى موجود براساس دستورالعملهایى که توسط دستگاههاى ذیربط پیشنهاد مى‏شود و به تصویب کمیته مى‏رسد.
3- اتخاذ تدابیر لازم به منظور حفظ حریم مناطقى که در آینده براى تأمین آب شهرها از طریق دستگاههاى ذیربط پیشنهاد مى‏شود. 4- اتخاذ تصمیم در رابطه با بحرانهاى ناشى از آلودگى منابع آب و چگونگى مقابله با آنها.
تبصره- در ابتدا، اداره کل بهداشت محیط موظف است نواقصى را که موجب آلودگى منابع آب مى‏گردد به دستگاه ذیربط اعلام کند تا رأساً نسبت به رفع آن اقدام نماید. در صورتى که امکانات دستگاهها براى رفع نواقص کفایت ننماید، مراتب در کمیته یاد شده مطرح خواهد شد.

ماده 5 (از آیین نامه ها)

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى به منظور حفظ بهداشت عمومى مکلف است بررسیهاى لازم را در مورد تأثیرهاى هواى استنشاقى و سایر مواد موثر بر انسان معمول دارد و نسبت به ارائه توصیه‏هاى ضرورى به مراجع ذیربط اقدام نماید.

ماده 6 (از آیین نامه ها)

مراکز کاربرد پرتوهاى یونساز در پزشکى موظف به همکارى و ارائه آمار و اطلاعات و فراهم کردن تسهیلات به منظور بررسى دزیمترى و بهسازى جهت انجام وظیفه کارشناسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مى‏باشند. با متخلفان برابر مقررات قانونى مربوط (قانون تعزیرات) رفتار خواهد شد.

ماده 7 (از آیین نامه ها)

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مکلف است مراکز بهداشتى - درمانى، آموزشى و تربیتى، اماکن عمومى و مراکز تهیه، توزیع، نگهدارى و فروش مواد خوردنى، آشامیدنى و بهداشتى را از نظر ضوابط و مقررات بهداشت محیطى کنترل و با متخلفان از دستورالعملها و توصیه‏هاى بهداشتى وزارت، برابر مقررات قانونى مربوط (قانون تعزیرات) رفتار نماید.

ماده 8 (از آیین نامه ها)

مراجع صادرکننده پروانه کسب مراکز تهیه، توزیع، نگهدارى و فروش مواد خوردنى، آشامیدنى و بهداشتى و اماکن عمومى موظفند ضمن رعایت ضوابط مربوط به خود مقررات و توصیه‏هاى اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى را نیز در این زمینه رعایت نموده و قبل از صدور »پروانه کسب« نظریه بهداشتى از این وزارتخانه کسب نمایند.

ماده 9 (از آیین نامه ها)

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى علاوه بر وظیفه قانونى مبارزه با ناقلان بیماریها، عهده‏دار نظارت بر امر مبارزه با بندپایان، جوندگان و حیوانهاى ناقل بیماریها نیز مى‏باشند. مراجع ذیربط ملزم به رعایت دستورالعملهاى بهداشت محیطى این وزارتخانه در این موارد هستند.

ماده 10 (از آیین نامه ها)

به منظور پیشگیرى از شیوع بیماریهاى منتقل شده به وسیله بندپایان و حیوانهاى ناقل بیمارى، همچنین جلوگیرى از آلودگى محیط به سموم و مواد شیمیایى، در صورت امکان روشهاى مبارزه از طریق بهسازى محیط ارجح بوده و دستگاههاى اجرایى ذیربط موظف به بهسازى کانونهاى جلب و تکثیر بندپایان و حیوانهاى ناقل برابر توصیه‏ها و دستورالعملهاى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مى‏باشند. تبصره - شهرداریها مکلفند در تنظیم روشهاى جمع‏آورى، حمل و نقل زباله شهر و سایر خدمات شهرى، دستورالعملها و توصیه‏هاى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى سایر مراجع ذیربط را رعایت نمایند.

ماده 11 (از آیین نامه ها)

صدور مجوز ورود و ترخیص و کنترل بهداشتى هر نوع دام و فرآورده‏هاى خام دامى با توجه به نص مواد (2)، (3)، (4)، (7)، (8) قانون سازمان دامپزشکى کشور - مصوب 1350 - که مؤخر بر قانون مواد خوردنى و بهداشتى است على‏الاطلاق و در تمام مراحل اعم از تولید، توزیع و عرضه از لحاظ پیشگیرى و مبارزه با بیماریهاى دامى و بیماریهاى مشترک بین انسان و دام بر عهده سازمان دامپزشکى مى‏باشد.
طبیعى است چنانچه عرضه فرآورده‏هاى خام دامى موجب بیماریهاى مختص انسان شود، همچنین مواردى که در فرآورده‏هاى خام دامى تغییراتى داده شود که مواد حاصل شده، فرآورده خام دامى تلقى نگردد، مسئولیت کنترل بهداشتى بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى است که مطابق قانون مواد خوردنى و بهداشتى - مصوب 1346 - و اصطلاحات آن انجام خواهد شد.

ماده 12 (از آیین نامه ها)

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى از طریق شبکه‏هاى بهداشتى، درمانى و خانه‏هاى بهداشت در روستاها ضمن آموزش گسترده با بسیج مردم و جلب همکارى بین بخشى در زمینه مسایل بهداشت محیطى از قبیل جمع‏آورى، حمل و دفع بهداشتى زباله، دفع بهداشتى مدفوع و کود حیوانى، بهسازى معابر و جداسازى محل نگهدارى دام و پرندگان از محل سکونت، نظارت و پیگرى لازم را معمول داشته، همچنین در جهت بهسازى منابع و کنترل کیفى آب آشامیدنى، جمع‏آورى و دفع بهداشتى فاضلابها، کنترل اماکن عمومى و مراکز تهیه، توزیع، نگهدارى و فروش مواد غذایى اقدام نماید.